Τα καλά νέα είναι ωστόσο, ότι γίνονται σημαντικές προσπάθειες ανάπτυξης νέων, αποτελεσματικών αντιβιοτικών, αλλά και προσπάθειες επαναπροσδιορισμού και βελτιστοποίησης της χρήσης των ήδη γνωστών αντιβιοτικών.

Γράφει ο Ματθαίος Φαλάγγας, Παθολόγος- Λοιμωξιολόγος, Διευθυντής Παθολογικής- Λοιμωξιολογικής Κλινικής, Ιασώ General, Όμιλος Ιασώ, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Tufts, Βοστώνη, Μασαχουσέτη, ΗΠΑ, Διευθυντής Άλφα Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Επιστημών (ΑΙΒΕ)

Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια, καθώς και το 2016, εντάθηκαν οι προσπάθειες ανάπτυξης νέων αντιβιοτικών, το φάσμα των οποίων περιλαμβάνει και πολυανθεκτικά, δύσκολα στη θεραπεία τους βακτήρια (gram αρνητικά βακτηρίδια), όπως η klebsiella, το acinetobacter, το κολοβακτηρίδιο και η ψευδομονάδα.
Για αυτές τις λοιμώξεις, έχουν υπάρξει σημαντικές και αξιόλογες προσπάθειες ανάπτυξης αντιβιοτικών, βασισμένων σε τεχνολογία βακτηριοφάγων και μονοκλωνικών αντισωμάτων. Ωστόσο, οι περισσότερες σχετικές μελέτες ακόμη βρίσκονται σε προ-κλινικό στάδιο ή σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης (κλινικές μελέτης φάσης 1 και φάσης 2).
Μια σημαντική εξέλιξη αποτέλεσε ωστόσο, η εισαγωγή στην κλινική πράξη δύο πολύ δραστικών συνδυασμών αντιμικροβιακών ουσιών: του συνδυασμού κεφταζιδίμης- αβιμπακτάμης (ceftazidime/avibactam) και του συνδυασμού σεφτολοζάνης- ταζομπακτάμης (ceftolozane/tazobactam). Αυτά τα δύο αντιβιοτικά συμβάλουν στη θεραπεία λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια.
Επίσης, έχουν αναπτυχθεί και εισαχθεί στην κλινική πράξη νέα αντιβιοτικά για επιπλεγμένες λοιμώξεις του δέρματος και εξαρτημάτων του δέρματος. Μεταξύ αυτών είναι η τεδιζολίδη (tedizolide) και η νταλμπαβανσίνη (dalbavancin). Το πρώτο προσφέρει πολύ καλά αποτελέσματα, με θεραπεία διαρκείας 6 ημερών, σε σύγκριση με τα παλαιότερα, μακρύτερης διάρκειας σχήματα. Και το δεύτερο, προσφέρει θεραπεία με μία ενδοφλέβια χορήγηση την εβδομάδα (ή μόνο μία ενδοφλέβια χορήγηση σε υψηλότερη δόση). Αυτά τα φάρμακα αποτελούν καλά νέα για τη Λοιμωξιολογία και είναι φάρμακα που μόλις ήλθαν και στην Ελλάδα.

Εξελίξεις στα παλιά αντιβιοτικά

Επίσης, έχουν προσδιοριστεί σε καλύτερο βαθμό η αποτελεσματικότητα, η ασφάλεια, η οδός χορήγησης και η βέλτιστη δοσολογία, για παλαιά αντιοβιοτικά, όπως η κολιστίνη (colistin) και η φωσφομυκίνη (fosfomycin), τα οποία εξακολουθούν να αποτελούν θεραπευτικές επιλογές για σημαντικό ποσοστό πολυανθεκτικών μικροβίων.
Τέλος, νεώτερες έρευνες εστιάζουν την προσοχή τους στη βέλτιστη χρήση των αντιβιοτικών με βάση φαρμακοκινητικές και φαρμακοδυναμικές ιδιότητες των φαρμάκων. Εφόσον δηλαδή δεν έχουμε πολλά νέα αντιβιοτικά, αναζητούμε τρόπους να χρησιμοποιήσουμε καλύτερα τα παλαιότερα αντιβιοτικά που έχουμε στη διάθεσή μας, για παράδειγμα προσαρμόζοντας τις δόσεις των αντιβιοτικών με βάση το σωματικό βάρος. Έχουν ήδη περάσει 6 χρόνια από τότε που γράψαμε στο Lancet (Falagas M. & Kalogeropoulos D., 2010) ότι δεν μπορούμε την εποχή των σοβαρών λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια να χορηγούμε σε άτομα με φυσιολογικό βάρος και σε άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα την ίδια δόση αντιβιοτικού.

Παγκόσμια Βήματα στην Ιατρική: Οι Τελευταίες Εξελίξεις στην Ιατρική από το Α έως το Ω, 2017